Стари лица биле држени во мизерни услови и им се давала храна со поминат рок. Дури и физички и психички биле малтретирани, иако тоа требале да бидат нивни домови за грижа, за кои плаќале од своите пензии или семејни заштеди. Оваа ситуација доведе до апсење на двете сопственички на овие приватни објекти – Н.Ј. (47) и Т.И. (58), двете од Скопје, по кривичната пријава на полицијата, под сомнение дека сториле кривични дела „континуирана злоупотреба на службената положба и овластување“ и „малтретирање при вршење на службата“.
„Еден ден по акцијата, приватниот дом за социјална грижа за стари лица овде во Центар е затворен. Се сомнева дека во овие простории биле сместени 33 лица, иако максималниот капацитет е 17. Според Обвинителството, тука биле применувани физички малтретирања и психичка тортура врз старите лица, а во моментов се спроведува истрага.“, порача репортерот на ТВ21.
Од МВР велат дека обезбедиле докази дека лицата, како сопственички на домовите за стари лица, постапувале спротивно на Законот за социјална заштита, со цел лична добивка, и дека сериозно ги нарушиле правата на штитениците на овие домови.
„При контролите во двете институции – едната на улицата ‘Рудо’ во Бутел, а другата на улицата ‘Козара’ во Центар – беше утврдено дека двете осомничени, во својство на одговорни лица, вршеле физичко и психичко насилство врз штитениците, предизвикувајќи им физичка болка и душевно страдање и изложувајќи ги на суров, нечовечен и понижувачки третман.“, велат од МВР.
Од Обвинителството велат дека земале примероци од храната за која се сомнева дека била расипана, а на старите лица не им била давана во четири оброци дневно, како што е предвидено. Тие информираа дека дел од штитениците биле заклучувани во посебни простории, а на други им се давала терапија со лекови без лекарски рецепт.
„Во периодот од 2022 година до денес, двете приватни институции не ја вршеле дејноста согласно издадените дозволи – примале повеќе лица од дозволениот капацитет, не воделе соодветна документација за социјалните услуги, немале професионални досиеја за сите штитеници, не воделе евиденција за личната хигиена и не вработиле доволен број стручни кадри по смени.“, велат од ОЈО.
Сите неправилности се утврдени во записникот од вонредната инспекциска контрола. За услуги што не ги исполнувале законските стандарди и услови, сопственичките земале големи суми пари од штитениците и нивните семејства, при што секој месец остварувале приход од околу 2.232.000 денари од двата објекта.
„На втората локација, во Бутел, сè уште има 21 лице, иако објектот бил преполнет. Според кривичната пријава, старите лица биле принудени да спијат на софи или по двајца во еден кревет, а најлошо од сè е што биле мешани мажи и жени во иста просторија, што е забрането со закон. Ова е еден од објектите под истрага.“, рече репортерот на ТВ21.
Од Министерството за труд и социјална политика велат дека покренале постапка за одземање на лиценците на овие два приватни дома, тврдејќи дека редовно вршеле контроли според годишниот план. На прашањето на ТВ21 дали има инспектори под истрага поради тоа што не ги пријавиле неправилностите пред да интервенира полицијата, одговорија:
„Немаме сознанија за отворена истрага против инспектори од Секторот за инспекциски надзор во областа на социјалната заштита. Врз основа на вонредниот инспекциски надзор спроведен од инспекторите на Министерството и утврдените неправилности во работата на домовите, сите надлежни институции беа известени, што резултираше со координирани контроли во изминатите два дена.“, велат од Министерството за труд, демографија и млади.
Од Министерството велат дека се во постојан контакт со семејствата и старателите задолжени за грижата на старите лица. Дел од нив се згрижени од своите семејства, а за останатите се обезбедени места во државните домови за стари лица и во Клиничката болница во Скопје, во случаите кога била потребна здравствена грижа.