Сирија ќе го назначи својот прв парламент во ерата по Асад во недела, во процес критикуван поради недостаток на демократија, при што една третина од членовите се назначени од привремениот претседател Ахмад ал-Шарех.
Се очекува формирањето на овој парламент да ја консолидира моќта на Ахмад ал-Шарех, кој го собори Башар ал-Асад во декември 2024 година, со што заврши повеќе од тринаесет години граѓанска војна.
Двете североисточни провинции во Сирија, контролирани од Курдите, како и Свеид на југ, местото на неодамнешното насилство каде што Друзите се мнозинство, се исклучени од процесот, оставајќи празни пратенички места на крајот од овие избори, на кои жените се недоволно застапени.
Идниот парламент, чиј мандат може да се обнови за две и пол години, ќе има 140 членови назначени од локални комитети формирани од изборната комисија и назначени од министерот за надворешни работи Фарук ал-Чарех, и 70 назначени од привремениот претседател. Властите велат дека прибегнале кон овој систем наместо универзално право на глас поради недостаток на сигурни податоци за населението и по војната раселиле милиони Сиријци.
Граѓани: Сакаме избори
Индиректното гласање вклучува вкупно 6.000 гласачи кои ќе гласаат во регионалните изборни колегиуми почнувајќи од околу 9 часот наутро по локално време, а гласачките места ќе се затворат околу 17 часот. Комитетот што го назначи Шара одобри 1.570 кандидати кои ги презентираа своите платформи на семинари и дебати оваа недела. Но, јавната кампања беше пригушена, без видливи постери или билборди во поголемите градови, соопштија новинарите на Ројтерс.
„Ја поддржувам владата и сум подготвен да ја бранам, но ова не се вистински избори“, рече Луај ал-Арфи, пензиониран државен службеник.
„Тоа е неопходност на преодната фаза, но ние сакаме директни избори“, додаде 77-годишникот, седејќи со пријатели во кафулето Ал-Равда во центарот на Дамаск.
Новата влада го распушти Националното собрание, кое со децении беше само регистар на моќ под кланот Асад. Новиот парламент ќе врши законодавни функции сè додека не се усвои траен устав и не се одржат нови избори, според Уставната декларација објавена во март.
Ахмад ал-Шарех во септември изјави дека директните избори се невозможни во овој момент. Тој особено нагласи дека присуството на голем број Сиријци во странство без соодветни документи ја комплицира ситуацијата.
Стотици илјади Сиријци избегаа од земјата, понекогаш тајно, за време на граѓанската војна што започна во 2011 година со репресија на продемократските протести и остави повеќе од половина милион мртви.
Гласањето во недела беше критикувано од организациите на граѓанското општество, кои ја осудуваат прекумерната концентрација на моќ во рацете на претседателот и недостатокот на застапеност на етничките и религиозните заедници во земјата.
Критика кон невладините организации
Во изјава од средината на септември, 14 невладини организации тврдеа дека ова му овозможило на претседателот да „конституира парламентарно мнозинство врз основа на луѓе што ги избира или чија лојалност ја гарантира“, што би можело „да го поткопа принципот на плурализам што е основа на секој вистински демократски процес“.
„Можете да го наречете овој процес како што сакате, но тоа не се избори, туку назначување“, изјави за АФП Басам ал-Ахмад, извршен директор на невладината организација „Сиријци за вистина и правда“ со седиште во Париз.
Кандидатите не смеат да бидат „поддржувачи на стариот режим, ниту да промовираат отцепување или поделба“ на земјата, според изборните правила.
„Изборите можеа да претставуваат нов политички пресврт по падот на стариот режим, но маргинализацијата на многу региони покажува дека правилата за политичко учество не се почитуваат“, се жали Ничан Исмаил, 40-годишен наставник од курдскиот североисток.
Преговорите меѓу Курдите, кои бараат децентрализиран систем на управување, и владата, која отфрла „секаква форма“ на децентрализација, сè уште не се завршени.